به گزارش مشرق، بودجه شورای توسعه فرهنگ قرآنی در سال‌های اخیر هر سال با افت قابل توجهی مواجه بوده است.
این بودجه برای نخستین‌بار در ۱۸ آبان‌ماه سال ۱۳۸۸ به مجلس پیشنهاد شد و سال ۱۳۸۹ بودجه قرآنی در ردیف اعتبارات اختیاری قرار گرفت، اما محقق نشد تا اینکه در سال ۱۳۹۰ توسط مسئولان قرآنی دولت و مجلس مجدد این بودجه به تصویب رسید، به طوری که دربند ۱۱۵ بودجه سال ۱۳۹۰ مصوب شد که دولت در اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی حداکثر نیم درصد از سقف بودجه مصوب هر یک از دستگاه‌های ملی و استانی به‌استثنای «فصول (۱) و (۱)» و بودجه هزینه‌ای و هزینه‌های مستقیم تولید شرکت‌های دولتی را کسر و به ردیف اعتبارات بر اساس اولویت‌های تعیین‌شده توسط شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی مشخص شده، اضافه کند که ۹۰ درصد این بودجه اواخر همان سال تخصیص یافت. البته مبلغ آن معادل نیم درصد بودجه دستگاه‌های ملی و استانی نبود.
سال ۱۳۹۰ نیز تنها سالی بود که بودجه منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی که آن زمان به بودجه نیم‌درصدی معروف بود تقریباً تخصیص پیدا کرد به طوری که در آن سال ۲۱۸ میلیارد تومان به منشور تعلق گرفت و از این مبلغ ۱۹۶ میلیارد تومان پرداخت شد که به دلیل پرداخت دیرهنگام آن، در سال بعد هزینه شد.
در بودجه سال ۱۳۹۲ نیز با توجه به اهمیت تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن ۶۰۰ میلیارد تومان اعتبار پیشنهاد و مصوب شد که ۳۰۰ میلیارد آن به موضوع حفظ و ۳۰۰ میلیارد دیگر نیز به برنامه‌های منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی اختصاص یافت که باتوجه به اختیاری بودن بودجه از این مبلغ تنها ۱۰ میلیارد تومان تخصیص پیدا کرد.
سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵ نیز بودجه قرآنی ۲۰۰ میلیارد تومان مصوب شد که در سال ۱۳۹۳ بخشی از بودجه به مبلغ ۸۷.۵ میلیارد تومان پرداخت شد و سال ۹۴ هیچ مبلغی پرداخت نشد و سال ۱۳۹۵ هم تنها مبلغ ۱۰ میلیارد تومان پرداخت شد که با توجه به ناچیز بودن بودجه و پرداخت دیرهنگام آن مشکلاتی در روند فعالیت‌های قرآنی ایجاد شد.
از آن پس برنامه‌های قرآنی با مشکلات مختلفی مواجه شدند و تغییر دولت با تغییر نگاه به حوزه‌های قرآنی نیز همراه بود. سال ۱۳۹۶ نیز با وجود اینکه پیش‌بینی می‌شد با توجه به عدم پرداخت اعتبار در سال‌های اخیر تغییرات قابل توجه و مثبتی در مبلغ بودجه ایجاد شود اما در کمال ناباوری تنها ۱۰۰ میلیارد تومان برای اجرای منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی مصوب شد که با وجود قول‌های مسئولان مبنی بر پرداخت آن در ماه‌های اولیه سال و حتی ابلاغ ۸۵ درصد آن به خزانه، هنوز با گذشت بیش از ۹ ماه از سال، یک ریال هم تخصیص پیدا نکرده است.
با انتشار لایحه بودجه سال ۱۳۹۷، امیدها برای تخصیص اعتبارات قرآنی کمرنگ و کمرنگ‌تر شد، به طوری که دولت برای اجرای منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی برای سال آینده تنها ۴۰ میلیارد تومان پیشنهاد داد که این مبلغ پایین‌ترین بودجه در طول تصویب این اعتبارات است، البته مسئولان قول افزایش آن را داده‌اند.
در لایحه بودجه سال آینده بیشتر بخش‌های قرآنی با کاهش روبرو شده‌اند، به طوری که با نگاهی به تمامی برنامه‌های قرآنی که ردیف بودجه دارند، می‌توان دریافت که این بودجه به طور قابل توجهی کاهش یافته است؛ تا جایی که کل بودجه پیش‌بینی شده از سوی دولت برای امور قرآنی که زیربنای فرهنگ اسلامی است، با احتساب ۴۰ میلیارد تومان بودجه اجرای منشور شورای توسعه فرهنگ قرآنی، ۲۸۳ میلیارد تومان است.
این بودجه شامل تمامی اقدامات و فعالیت‌ها، از برگزاری نمایشگاه‌های قرآنی و مسابقات مختلف سراسری و بین‌المللی قرآن کریم تا برپایی دوره‌های آموزشی و حتی تحقق مطالبات قرآنی رهبر معظم انقلاب اسلامی به ویژه تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن کریم است؛ این در حالی است که سایر بودجه‌ها در امور مختلف بسیار بیشتر از بودجه‌های پیش‌بینی شده برای قرآن کریم است.
حتی با نگاهی به بودجه‌های قرآنی در سال‌های گذشته می‌توان مشاهده کرد که بودجه «اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی» مبلغی تقریبا معادل با بودجه کل فعالیت‌های قرآنی در سال آینده است که شاید این بی‌توجهی دولت به امور قرآنی موجب خسارت‌های جبران‌ناپذیری در عرصه‌های فرهنگی و حتی سایر امور اجتماعی، اقتصادی و سیاسی شود.
علاوه بر این، بر اساس افق ۱۴۰۴ باید حداقل ۳.۵ میلیون حافظ قرآن تربیت شود، یعنی تا هشت سال آینده در هر سال باید بیش از ۴۳۰ هزار نفر حافظ قرآن داشته باشیم، این در حالی است که به گفته اساتید قرآنی برای تربیت هر حافظ جزء قرآن حداقل ۵۰ هزار تومان لازم است به طوری که ۶۴۵ میلیارد تومان اعتبار در یک سال برای تربیت این تعداد حافظ قرآن بودجه نیاز است که این مبلغ پیشنهادی دولت برای امور قرآنی حتی پاسخگوی تربیت حافظان قرآن نیست چه رسد به تمامی برنامه‌ها و امور قرآنی.
این امر در حالی است که بخش اعظمی از بودجه‌ها در اختیار دستگاه‌های دولتی قرار دارد به طوری که در کنار ۴۰ میلیارد تومان بودجه «اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی» بودجه‌های دیگری هم برای نهادهای فعالیت‌های قرآنی نهادهای مختلف پیش‌بینی شده است که در این میان برای «سازمان دارالقرآن» که یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های قرآنی کشور محسوب می‌شود، ۱۳ میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده است و نکته جالب اینجاست که در این اعتبار ردیفی برای آزمون‌های اعطای مدرک تخصصی به حافظان قرآن کریم وجود ندارد.
بودجه وزرات ارشاد در امور قرآنی در این بین بیش از سایر دستگاه‌ها در سال‌های اخیر رشد داشته است به طوری که در سال گذشته این اعتبار ۱۶ میلیارد تومان بود که امسال با افزایش صدردصدی مواجه و ۳۲ میلیارد تومان شد و در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ نیز این بودجه به ۴۰ میلیارد تومان رشد داشته است. ارتقای بودجه معاونت قرآن و عترت ارشاد امری قابل تقدیر و خوب برای فعالان قرآنی است اما اینکه این بودجه به چه شکلی هزینه شود و برای توسعه فرهنگ قرآنی اثرگذار باشد یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان قرآنی است اما باید به این نکته نیز توجه داشت که چرا دولت تنها به افزایش بودجه قرآنی در بخش دولتی اهتمام دارد و به افزایش بودجه سایر دستگاه‌ها کم‌توجه است.
در کنار این بودجه‌ها بخشی دیگر از بودجه‌هایی که در امور قرآنی هزینه می‌شود به دستگاه‌های دیگر اختصاص دارد به طوری که در لایحه بودجه سال آینده برای «انجام پروژه‌های قرآن، عترت و سلامت» ۸۰۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان، «آموزش‌های قرآن و عقیدتی» ۹ میلیارد و ۵۳۶ میلیون تومان، «برنامه برگزاری مسابقات قرآنی و دینی» شامل حمایت از برگزاری مسابقات بین‌المللی حفظ و قرائت قرآن کریم، راهبری، نظارت و حمایت از برگزاری مسابقات دینی(تواشیح، مدیحه‌سرایی و سایر موارد کشوری) ۶ میلیارد و ۲۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، «حمایت از مؤسسات فرهنگی و علوم قرآنی» یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان، «ارائه شهریه‌های دانشجویی به حافظان و قاریان» ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان، «دانشگاه علوم و معارف قرآنی» ۲۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان، «ارائه آموزش‌های قرآنی و عقیدتی» در حوزه دفاعی دو میلیارد و ۴۸۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان، «انجام فعالیت‌های فرهنگی، قرآنی و عقدیتی خانواده کارکنان» در حوزه دفاعی ۱۷ میلیارد و ۸۷۷ میلیون تومان، «آموزش‌های قرآنی و اخلاق» ۵ میلیارد و ۹۳۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، «حمایت از توسعه فعالیت‌های قرآنی و نماز و گسترش سیره امام» ۵۰۰ میلیون تومان، «انجام پژوهش‌های قرآنی» از جهاد دانشگاهی ۸۱۷ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان، «برگزاری و حمایت از مراسم و مناسبت‌های مذهبی و قرآنی در خارج از کشور» ۶ میلیارد و ۳۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان، «کمک به ایجاد و حمایت از مدارس حوزه‌های علمیه، مساجد، حسینیه‌ها، دارالقرآن‌ها و مراکز و موسسات تبلیغی دینی ج.ا.ایران در کشورهای دیگر» ۱۲ میلیارد و ۱۶۶ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان، «انجام فعالیت‌های مربوط به ترویج و توسعه فعالیت‌های قرآنی و تقویت مبانی اعتقادی» ۸۲۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان، «حمایت از فعالیت‌های قرآنی و دینی و فرهنگی و هنری کانون‌های مساجد (موجود و جدید)» ۸ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان پیش‌بینی شده است که در بسیاری از موارد بودجه‌ها کاهش یافته است.
حال سؤال اینجاست که دولت با چه نگاهی بودجه قرآنی کشور را تا این اندازه محدود پیش‌بینی کرده است؟ آیا برای تحقق مطالبات قرآنی رهبر معظم انقلاب و رسیدن به جامعه‌ای قرآنی نباید هزینه کرد؟
علاوه بر این، در این اعتبارات برای بخش‌های کاملاً مردمی مانند جلسات و مؤسسات قرآنی که نقش اصلی را در قرآنی کردن جامعه و تحقق منویات رهبر معظم انقلاب به ویژه تربیت حافظان و قاریان قرآن کریم دارند، هیچ جایگاهی در نظر گرفته نشده و این فعالیت‌ها به عنوان مهم‌ترین فعالیت قرآنی کشور غریب واقع شده‌اند. حال باید دید نهادهای دریافت کننده بودجه چه میزان به برنامه‌های قرآنی مردمی کمک می‌کنند.
امید است نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی در حمایت از امور قرآنی بودجه‌های قرآنی را متحول کرده و برای سال آینده اعتباری شایسته قرآن به تصویب برسانند تا فعالیت‌ها و برنامه‌ها به خوبی اجرایی شده و مشکلی در تخصیص بودجه نداشته باشند.
